Mutasyon ve Evrim Korelasyonu

[AgnostikBey]

Mutasyonlar evrimsel çeşitliliğin ana faktörüdür. Bu başlıkta mutasyon ve evrim arasındaki ilişkiyi, özellikle Lenski Deneyi sonuçları ile canlıların çeşitliliğine ve insanın evrim haritasına uygulayacağız. İlk kısımda alıntı yaparak bilgi aktaracağım yer harika anlatımı ile evrimağacı sitesinin mutasyonlar makalesi olacak.

Makaleden,

"Canlılarda meydana gelen mutasyonların çok büyük bir kısmı (%70-90'ı) nötr mutasyonlardır. Yani mutasyonun meydana geldiği dönem ve bu dönemden sonra, belirli bir ortam değişimi olana kadar geçen dönemde herhangi bir fayda ya da zarar sağlamazlar. Nötr mutasyonlardan geriye kalan mutasyonların (%10-30'luk dilim) büyük bir kısmı zararlıdır ve popülasyondan genellikle elenirler (bu mutasyona sahip canlılar kısa sürede, daha erken ölürler). Ancak geriye kalan bu dilimin küçük bir kısmı da (genelde %1-10 olarak ifade edilir) faydalı etkilere sebep olabilirler."

Lenski Deneyi sonuçlarından da alıntılayacak olursak,

"Lenski ve ekibi daha ayrıntılı yaptıkları araştırmalar sonucunda bunun sebebinin, 20.000 nesilden sonra meydana gelen bir mutasyondan kaynaklandığını bulmuşlardır. Bu, şu demektir: Bu mutasyon, sitratı sindirebilmeye sebep olan ikinci mutasyonun gerçekleşme şansını arttırmaktadır. Dolayısıyla bu ilk mutasyonu geçiren bireyler, kolayca sitratı sindirebilmelerine sebep olacak mutasyona da açık olmaktadırlar. Ancak bu ilk mutasyona sahip olmayan bireylerin, tek seferde bu ana mutasyona ulaşmaları o kadar düşük bir ihtimaldir ki, hiçbir zaman gerçekleşmez. Ancak bir kere ilk mutasyon gerçekleşti mi, devasa önemdeki bir olayın gerçekleşmesini sağlayan ikinci mutasyon kolayca gerçekleşebilmektedir."

Görüldüğü üzere, E.coli bakterilerinde sitrat maddesini sindirebilmeyi mümkün kılan yararlı bir mutasyonu tetikleyen şey yine bir mutasyon (nötr bir mutasyon) olmuştur. Gen dizilimi basit bir canlıya ev sahipliği yapan bu işlevsel deneyin bize gösterdiği şey her mutasyonun olumsuz olmak zorunda olmadığı ve nötr mutasyonların önemidir. Canlıların kompleks yapılarına göre (tek hücrelilik/çok hücrelilik gibi) değişken olabilen evrimleşme hızı özünde (çevresel faktörler gibi koşullarında tetiklemesiyle) mutasyonların ne türde ve hangi sıklıkla gerçekleştiğine bağlıdır. Bu olguyu insanın soy hattına uygulayacak olursak, birçok antropologa göre de, insan evriminin zaman çizgisinde görece yakın dönemli iki büyük kırılma (sayısını bilemediğimiz nötr mutasyonların üzerine son bir mutasyonun binmesi ile oluşan devrimsel nitelikte faydalı durum) gerçekleşmiştir. İlki yaklaşık olarak 15 milyon yıl önce atalarımızın ağaçlarda uzun süredir yaşayıp da o habitat içerisinde gerçekleşen doğal seçilimi ile ilişkili gözlerinde -ve beyinlerinde- yeşil ve kırmızı rengi ayırt edebilmelerini sağlayan, diğeri de yaklaşık 6 milyon yıl önce insansı maymunların ağaçlardan savanalara inmesiyle dik yürümelerine aracı olan leğen kemiklerinde -ve omurga yapılarında- belli bir süreçte gerçekleşen evrimdir. Söz konusu verileri doğrulayan en değerli gözlemler, şu anda bizim tam zamanlı olarak dik yürüyor olabilmemiz ve var olan çoğu gelişkin primat sınıfının tüm renkleri ayırt edebilmesidir.

Bunlara ilaveten 54 milyon yıl önceki bir atamızın kafatası haritasına dayanarak yapılan yeni tarihli bir araştırma, görmeye (ki gözlerde 15 milyon öncesine kadar büyük bir sıçrama gerçekleşmeyeceğini biliyoruz) dair bir evrimden önce koku duyumuzun bir kırılma noktası geçirdiğini gösteriyor. Florida Eyalet Üniversitesi’nden Antropolog Prof. Dr. Dean Falk konuyla ilgili şöyle bir açıklama yapmaktadır, “İlk primat beyninin evrimiyle ilgili hipotezler, çoğunlukla keskin koku alma duyusunu gece böceklerini yemeyle, daha yakın zamanda evrimleşmiş olan görsel işlemleri ise ağaçsıl yaşam alanlarında meyve yemeyle ilintilendirir.”

Kaynaklar:

http://www.evrimagaci.org/makale/114

https://tr.wikipedia.org/wiki/E._coli_u ... rim_deneyi (lenski deneyi)

https://kozmopolitaydinlar.wordpress.co ... ber-bozdu/

http://www.naturalhistorymag.com/partne ... ate-brains (natural history'den)

https://tr.wikipedia.org/wiki/Popülasyon_(biyoloji) (temel biyoloji terimleri)

[antitheist]

3 mutasyon geçiren bir bakteri türü naylonu parçalayan gene sahip oldu ve naylonu parçalayabiliyor. faydalı mutasyon örneği çoktur.

[AgnostikBey]

Faydalı mutasyonlar mikro boyuttaki canlılarda görece daha sık gerçekleşse de, sandığınız kadar çok olamaz. Eğer öyle olsaydı her birimiz kısa aralıklarla "patır patır" evrim geçiriyor olurduk.

Yapı itibarıyla verdiğiniz örnekte olduğu gibi nötr mutasyonlar ile bir birikim hali söz konusu.

[antitheist]

ben nylonaz bakterisi için örnek verdim 40 senede evrimleşiyor. insan gibi canlıların daha uzun süreye ihtiyacı vardır. aids virüsü 50 yılda sayısız kez evrimleşir ama insan gibi uzun sürede nesil veren canlılarda elbette böyle olamaz.