Size evrim konusunda bir web sitesinden bahsedeceğim. Evrimsel biyoloji, bilindiği gibi özellikle son yüz yılda modern bilimsel kimliğini kazanmış, moleküler biyoloji ve genetik çalışmalarıyla desteklenmiş; deney ve gözlem olanaklarımızın artmasıyla da literatürünü oldukça genişletmiş, güçlü bir bilim sahası. Peki, insan teoriği ve pratiği üzerine çalışan tıp bilimlerinde veya tıp fakülteleri içerisinde, yine evrimleşen bir canlı olarak insana dair evrimsel bilgiler ne durumdaydı bu süreç boyunca? İlginçtir ki, biyoloji ve antropoloji alanlarında insan evrimi büyük bir merakla aydınlatılmaya çalışılırken, bu bilgilerin tıpta hastalık ve sağlık kavramlarını değerlendirme ya da genel olarak insan doğasını kavramada kullanılması neredeyse mümkün olmamış. Tıbbın içerisine evrimin katılması, geçtiğimiz 50-60 yılda J. Bowlby gibi birkaç psikiyatrın çalışmalarıyla sınırlı kalmış. Bowlby'ın evrim çalışmalarını takibinde, bir evrimsel biyolog olan George Williams ise, her ne kadar tıp kökenli bir hekim olmamasına rağmen, "evolutionary medicine", yani "evrimsel tıp" kavramını bilim literatürüne kazandıran ilk bilim insanı olmuş. Williams'la birlikte, tıpta hekimlerin evrime ilgisinin artmaya başladığını söylememiz yanlış olmaz. 1990lı yıllara geldiğimizde ise, Randolp Nesse ve George Williams, "The Dawn of Darwinian Medicine" isimli, Darwinci Tıbbın, ya da Evrimsel Tıbbın doğuşunu simgeleyen ilk bilimsel makalaye imza atıyorlar. Bu yıllardan itibaren ise evrimsel tıp, modern tıp literatüründeki yerini sağlamlaştırmaya başlıyor. Makaleler, çalışmalar ve ileri araştırmalar birbiri ardına geliyor; 2000li yıllara girdiğimizde de evrimsel tıp, insanı değerlendirme ve hastalıkların tedavisinde umut vaadeden yeni açıklamalar ve yorumlamalarla tıp hekimlerinin ilgi odağı olmayı başarıyor. Dünya'nın en saygın tıbbî makale arşivlerinden olan PUBMED'de, evrimsel tıbba dair makalelere ulaşmanız mümkün. Ayrıca son 10 yılda evrim, hastalık ve tıp ilişkisine dair onlarca kitap yazılıyor. Son birkaç senede ise, evrimsel tıp üzerine Oxford, Yale, Johns Hopkins ve Zürih gibi önemli dünya üniversitelerinde lisansüstü programlar, lisans programları ve araştırma olanakları doğuyor. Bugün, evrimsel tıp, artık bireye özgü bir hâl almaya başlayan modern tıbbı, gelecekte şekillendireceğe benziyor.
İyi güzel de, dünya bilim camiası evrimin ve evrimsel tıbbın üzerine odaklanırken, Türkiye'de durum ne? Ne yazık ki bizim halkımız, eğitim sistemimiz ve bilim faaliyetlerimiz için durum vahim olduğu gibi, tıp fakülteleri için de durum pek iç açıcı değil. Ülkemizde evrimsel tıp üzerine, doğrudan bu sahaya yönelik bir özgün bilimsel çalışma mevcut değil; hâliyle bu alana ait telif bir eserimiz bulunmamakta. Sadece 2012 yılında çevrilmiş, "Evrimsel Tıbbın İlkeleri" adlı kitap, Türkiye'de evrimsel tıp adına basılı olarak ortaya konulmuş tek ürün. Bununla beraber, doğrudan evrimsel tıbba odaklanmasa da insan evrimini anlatan bazı popüler bilim kitapları basıldı. Ülkemizde bırakın tıp öğrencilerini, hekimler ve akademisyenlerin çoğu bile bu sahanın içeriğinden doğrudan haberdar değil. Son birkaç yılda, bu alana yönelik etkinliklerin sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor. İşte biz de, bu eksiklikten yola çıkarak, ülkemizdeki tıp fakültelerinde evrim öğrenimini desteklemek, tıp öğrencilerini evrimle tanıştırmak ve ülkenin en kaliteli evrimsel tıp arşivini oluşturmak üzere yola çıktık. Böylece, Türkiye'nin ilk ve tek, hekimler ve akademisyenlerce desteklenen Evrimsel Tıp Platformunu oluşturduk. Kabaca tanım vermemiz gerekirse, evrimsel tıp, evrimsel biyoloji prensiplerinin tıpta insanı ve hastalıkları daha iyi kavramak için kullanılması olduğundan, ilgi odağımız büyük oranda insan ve hastalıkların evrimi üzerine. Önümüzde bu alana dair örnek aldığımız bir oluşum bulunmadığı için, ülkede tıp öğrencileri olarak evrimsel tıbbın başını çekiyoruz. Özellikle bu yılla birlikte, yazı arşivimizde önemli bir artış hedefliyoruz. Evrim tartışmalarında kullanabileceğiniz türden bilimsel argümanların da yer alacağı sitemizi ilginize sunuyoruz:

http://www.evrimseltip.org
Türkiye'de evrimin, evrimsel biyolojinin ısrarla üstünün örtülmeye çalışılmasına rağmen, kararlılıkla evrimi anlatmaya devam edeceğiz. Evrim, artık ilk kez bu kadar tıp öğrencilerinin de gündeminde. İyi forumlar!